دیابت یکى از شایع‌ترین بیمارى‌هاى مزمنى است که بشر را گرفتار کرده است.در سال ۲۰۰۳ تعداد مبتلایان به بیماری دیابت در سراسر جهان ۱۹۴ میلیون نفر تخمین زده مى‌شد. پیش بینى مى‌شود که این رقم تا پایان سال ۲۰۲۵ در نتیجه طولانى شدن عمر مفید افراد، سبک زندگى بى‌حرکت و غیرفعال و تغییر الگوهاى رژیم غذایى به ۳۳۳ میلیون نفر برسد.
دیـابت چیــــست ؟
دیابت یک اختلال در سوخت و ساز (متابولیسم) بدن است که در آن یا انسولین به مقدار کافی در بدن وجود ندارد و یا انسولین موجود قادر نیست تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد و در نتیجه به علت وجود مقاومت در برابر آن، قند خون بالا می‌رود. انسولین هورمونی است که توسط سلول‌های “بتا”واقع در پانکراس ترشح می‌شود و وظیفه اصلی آن کاهش قند خون است. پانکراس نیز یکی از غدد دستگاه گوارش است که در پشت معده قرار دارد بالا بودن قند خون در دراز مدت باعث بروز عوارض در سیستم قلب و عروق، کلیه‌ها، چشم و سلسله اعصاب می‌گردد.
دیابت نوع ا که زمانی به نام های دیابت نوجوانان و دیابت وابسته به انسولین نیز معروف بود، بیماری مزمنی است که وقتی پانکراس (لوزالمعده) میزان کمی انسولین (هورمونی که برای وارد کردن شکر به سلول ها به منظور تولید انرژی، نیاز است) ترشح میکند و یا اصلا انسولین ترشح نمی کند، رخ میدهد. عوامل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی و آلوده شدن به ویروس هایی خاص می توانند، باعث ابتلاء به دیابت نوع یک شوند. هرچند دیابت نوع ۱ معمولا در کودکی و نوجوانی رخ میدهد، اما امکان ابتلا بزرگسالان نیز به این بیماری وجود دارد.
نشانه های ابتلا به دیابت نوع ۱
نشانه های این بیماری می توانند به سرعت خود را نشان دهند و شامل:
- تشنگی شدید ، خشکی دهان و ادرار پی در پی
- کاهش وزن غیرعادی، خستگی و بی حالی
- گرسنگی شدید و افزایش اشتها
- تاری دید
- مشکلات پوستی (خشکی پوست، عفونت های قارچی و باکتریایی) که معمولا در دخترها شایع تر از پسرهاست.
سایر نشانه های خطرناک این بیماری که در اثر عدم کنترل قندخون رخ می دهد، شامل:
- از دست دادن هوشیاری
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پا
- کتواسیدوز – زمانیکه سلول های شما نمی توانند برای تامین انرژی قند بسوزانند شروع به سوزاندن چربی برای بدست آوردن انرژی می کنند که اینکارشان باعث بوجود آمدن کتون ها در خون می شود. کتون ها اسیدهایی هستند که می توانند بدن را مسموم کنند. میزان بالای اسید در بدن و سایر اختلالات که در نتیجه تغییر سطح PH خون ایجاد شده‌اند، می توانند فرد را دچار اغماء کنند. در این شرایط باید فرد را سریعا به بیمارستان منتقل کرد.
۹۰ تا ۹۵ درصد موارد بیماری دیابت، از نوع ۲ است.
عوامل خطر دیابت نوع ۲ عبارتند از: سن بالا، چاقی، تاریخچه دیابت در خانواده، تاریخچه دیابت دوران بارداری و کمبود فعالیت جسمانی.
با اینکه ۸۰ درصد این بیماران هنگام تشخیص بیماری چاق هستند، این بیماری در افراد غیرچاق به ویژه در افراد مسن نیز مشاهده می‌شود. از مشخصات دیابت نوع ۲ افزایش مقاومت بدن نسبت به انسولین و کمبود انسولین است. البته چون کمبود انسولین مطلق نیست، این بیماران عموما” به تزریق انسولین جهت جلوگیری از کتوز نیاز ندارند، اما برای کنترل هیپرگلیسمی ممکن است به مصرف قرصهای ضد دیابت (و در برخی موارد حتی انسولین) نیاز داشته باشند.
اهداف تغذیه درمانی در دیابت
- حفظ گلوکز خون نزدیک به محدوده طبیعی
- حفظ لیپیدهای خون نزدیک به محدوده طبیعی
- حفظ و نگهداری وزن بدن در محدوده مطلوب
- تنظیم زمان مصرف وعده‌ها و میان وعده‌ها به منظور پیشگیری از تغییر گلوکز خون در افرادی که نیاز به دارو دارند
- پیشگیری و درمان عواقب مزمن دیابت مانند بیماریهای کلیوی، فشارخون بالا و بیماریهای قلبی عروقی.
برای دریافت پمفلت قند و پند های دیابت کلیک کنید.
Pingback: 14 نوامبر روز جهانی دیابت – زمان کلیک