تغذیه کودک از ۲ تا ۵ سالگی
- بعداز۲سالگی با آهسته شدن رشد، اشتها کم می شود.
- براساس میزان فعالیت فیزیکی نیاز به انرژی متفاوت است.
- ترکیبی از غذاهای مختلف از ۴ گروه غذایی اصلی موادمغذی مورد نیاز کودک را تامین می کند.
- دراین سنین دادن حداقل ۵ وعده غذا شامل صبحانه،ناهار و شام و ۲ میان وعده و ۱ لیوان شیرقبل ازخواب لازم است.
- میان وعده های مناسب غذاهایی مثل شیر و بیسکویت،نان و خرما،نان و پنیر،میوه یا آبمیوه و انواع خشکبار هستند و مهم این است که نباید جای غذای اصلی را بگیرند.
- تنقلاتی مثل پفک،چیپس و نوشابه های گازدار علاوه بر کاهش اشتها،ذائقه کودک را به طعم شور عادت میدهد.
- ایجاد محیط شاد و لذت بخش هنگام مصرف غذا
- عدم تهدید و زور برای خوردن غذا
- تهیه غذا بطریق بهداشتی و سالم
- توجه به رنگ، شکل و ظاهر غذا
- توجه به فعالیت،بازی و ورزشهای مناسب سن کودک و تامین نیازهای غذایی او متناسب بامیزان فعالیت
- نوسان اشتهای کودک در روزهای مختلف
- رعایت تنوع در تهیه غذا
ذائقه کودک در این دوران شکل می گیرد:
- دادن غذاهای کم نمک وآ ب پز و انواع غذاهای مختلف منجر به ایجاد رفتارهای غذایی درست از همانکودکی می شود
- الگوهای رفتاری اعضای خانواده نقش موثری درانتخاب غذا توسط کودک دارد
نکات مهم در تغذیه کودک
- نباید انتظار داشته باشید کودکان مانند بزرگترها غذا بخورند چون ظرفیت معده آنها هنوز کوچک است
- بدون عجله به کودک غذا بدهید
- کودک در این سن دوست دارد خودش غذا بخورد و معمولا غذا را با دست میخورد
- سلامت روانی مادر نقش زیادی در میزان اشتهای کودک دارد مثل افسردگی ، اضطراب و رفتارهای وسواسی
- غذاهایی تهیه کنید که خوردنش برای کودک آسان باشد مانند گوشت چرخ کرده و سبزیجات آب پز مانند کدو و …
- ظرف غذای کودک بایستی کوچک و کمی گود و نشکن باشد تا غذا از آن بیرون نریزد و نشکند
- قاشق و چنگال باید کوچک و سبک باشد
- موقعی باید به او در غذا خوردن کمک کرد که دیگر خودش خسته شده و اجازه کمک به ما میدهد
- ساعات برنامه غذایی را سعی کنید عوض نکنید
- مراقب باشید زمان غذا خوردن خیلی خسته یا گرسنه نباشد
- برای دسر یک غذای شیرین انتخاب کنید که بلافاصله پس از اتمام غذا خوردن به او بدهید
- سعی کنید میان وعده ۱/۵ یا ۲ ساعت قبل از وعده اصلی باشد
- میان وعده نباید خیلی شیرین، حجیم یا چرب باشد
- اگر از خوردن غذای جدیدی امتناع کرد تعجب نکنید آنرا همراه غذایی که دوست دارد مثل نان، برنج یا سیب زمینی به او بدهید
- هنگام غذا دادن به کودک دعوا نکنید، داد و قال راه نیندازید، و برای غذا جایزه تعیین نکنید
- بگذارید در مورد سیر شدنش خودش تصمیم بگیرد، مطمئن باشید اکر در یک وعده مقدار کمتری خورد در وعده بعد یا روز بعد جبران میکند
- انتظار نداشته باشید هنگام غذا خوردن خیلی تمیز و مرتب باشد.این مرحله ریخت و پاش بتدریج با آرامش و ملایمت تمام میشود
- کودک را هنگام غذا خوردن تنها نگذارید
- خوابیده به او غذا ندهید
- همزمان با افزایش تعداد دندانها قوام و غلظت غذا را بیشتر کنید
- مواد غذایی که احتمال دارد باعث خفگی کودک شود مانند: سوسیس، شکلات و آبنبات، تخمه و آجیل، انگور و تکه های درشت گوشت را در دسترس کودک قرار ندهید
چرا کودک از خوردن امتناع میکند؟
- فعالیت زیاد و در نتیجه خستگی
- فعالیت کم و در نتیجه کمتر گرسنه شدن
- نخوابیدن
- کم بودن فاصله بین میان وعده با غذای اصلی
- اظهار نظر دوست نداشتن غذا توسط بزرگترها
- نشان دادن عدم وابستگی و استقلال
- لذت بردن از جلب توجه والدین
- تغییر علاقه کودک نسبت به برخی غذاها
راه حل مناسب:
- عدم فشار توسط والدین زیرا سبب کندی جریان ترشح آنزیم های معده کودک و مانع از هضم غذا میشود
- تغییر در درجه حرارت و یا نوع پخت یا شکل غذا
- تعریف و تمجید از غذا
- صبر و حوصله والدین
- محدود کردن زمان صرف غذا
روش برخورد با کودکانی که گوشت تکه ای نمی خورند:
- گوشت را به قطعات بسیار ریز تقسیم کنید. مثلا حلیم گندم
- قطعات ریز گوشت را مخلوط با حبوبات کاملا بپزید و نرم کنید و همراه با یک قاشق غذاخوری روغن زیتون و آب لیموترش یا آب نارنج تازه به کودک بدهید
- گوشت چرخ کرده را بصورت کوفته قلقلی در آورید یا بصورت مخلوط با آب گوجه فرنگی بجای سس روی ماکارونی بریزید یا لوبیاپلو بپزید، یا با گوشت چرخ کرده کتلت به شکل های زیبا تهیه کنید
- از گوشت مرغ و ماهی حتما استفاده کنید
- برنج را در آب گوشت بپزید
- اگر کودکی گوشت نخورد باید از جانشین های آن مانند تخم مرغ، عدس، پنیر، بادام و گردو، لوبیاچیتی پخته، شیر وماست، سویا و ….
روش برخورد با کودکانی که تخم مرغ آب پز نمی خورند:
- تخم مرغ آب پز را با کمی کره یا شیر نرم کنید
- تخم مرغ را بزنید و داخل سوپ بریزید
- تخم مرغ و شیر را با هم بزنید و در روغن بپزید ( خاگینه )
- سالاد الویه بپزید و داخلش تخم مرغ آب پز بریزید
- تخم مرغ را بزنید و با ماست ته قابلمه بریزید ( ته چین )
- تخم مرغ را بزنید و به هر شکلی که علاقه دارد سرخ کرده و به ماکارونی اضافه کنید
روش برخورد با کودکانی که شیرنمی خورند:
- ماست و دوغ و کشک را جانشین شیر کنید
- در بعضی غذاها مانند سوپ، شیر برنج و فرنی استفاده کنید
روش برخورد با کودکانی که سبزی یا میوه نمی خورند:
- سبزی هایی مثل کرفس و هویج را کمی بپزید و بگذارید با دست بخورد
- سبزی ریز شده را در سوپ او بریزید
- ماست چکیده روی سبزی پخته بریزید و یا نان و پنیر و سبزی به او بدهید
- اگر میوه نمی خورد آنرا رنده کنید و با خامه یا ژله به او بدهید
- در تهیه ژله بجای آب، آبمیوه بریزید
بی اشتهایی
- بی اشتهایی دلیل جسمی و روحی دارد
روشهای برخورد مادر با بی اشتهایی کودک :
- التماس کردن
- پرت کردن حواس کودک
- رشوه دادن
- تهدید کردن
- اعمال زور و اجبار
- کودک سالاری
- استفاده از داروهای تقویت کننده
دلایل بی اشتهایی کودک
- رعایت نکردن نظم در غذا دادن به کودک
- اضطراب والدین
- پر کردن بیش از حد ظرف غذا
- رعایت نکردن تنوع در مواد غذایی
- واکنش روحی متفاوت نسبت به یک عامل یا ماده غذایی خاص
- نرم کردن بیش از حد غذا
راهکارهای مقابله با مشکل بی اشتهایی کودک
- دخالت دادن کودک در تهیه غذا
- همزمان قرار دادن ساعت غذای کودک با خانواده
- عدم اصرار به کودک برای غذا خوردن
- برداشتن باقیمانده غذای کودک بدون بحث
- اجازه داده شود کودک هر طور که مایل است غذا بخورد
- موقع غذا خوردن در کنارش نشسته و از غذا تعریف کنید
- هر وعده را با ماده غذایی مورد علاقه اش شروع کنید
- در حضور کودک از غذای سالم استفاده کنید چون عادات و رفتارهای شما را کودکتان تقلید میکند
- صبر و حوصله والدین در غذا دادن به کودک مهم است
- از دادن تنقلات به کودک قبل از وعده اصلی بپرهیزید
پسر من ۱۴ ماهه است فقط غذاهای که به شکل پوره و کاملا نرم باشه میخوره، چند تا دندون هم داره، چیکار کنم؟
این مشکل ظاهرا از همان ابتدای شروع تغذیه تکمیلی ایجاد شده است، و تا حدودی به رفتار والدین مربوط میشود، غذاهای کودک نباید به شکل خیلی نرم تهیه شود زیرا از تکامل سیستم فک و دندانی او جلوگیری میکند و به مرور کودک با مشکل جویدن روبرو میشود